Misschien is het je weleens overkomen: een laptop met PowerPoint-presentatie die niet wil starten. Of de aantekeningen voor je lezing die je per ongeluk thuis hebt laten liggen. In die situaties moet je als spreker van goeden huize komen om toch nog een sterke presentatie neer te zetten. Toch zijn er mensen die hun lezing bewust improviseren. Maar is dat wel zo’n goed idee?
Wat zijn de voordelen van improviseren bij een lezing?
Toegegeven: het improviseren van een presentatie heeft zo zijn voordelen. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat je overkomt als een PowerPoint-robot die monotoon alles opdreunt wat op het scherm achter hem verschijnt. Een goede presentatie moet aanvoelen als een dialoog met het publiek. Improvisatie helpt in dit kader om een natuurlijke spreekstijl te creëren.
Een ander voordeel is je grotere onafhankelijkheid als spreker. Slaag je er immers in om je lezingen succesvol te improviseren, dan ben je niet langer afhankelijk van een lange voorbereiding of stapel aantekeningen. Je kunt de tijd voorafgaand aan je lezing aan andere zaken besteden en hoeft je niet druk te maken over het onthouden van elke zin in je presentatie.
Het ontbreken van een spiekbrief tijdens het spreken heeft bovendien nog een ander positief effect: je maakt meer oogcontact met je publiek. En laat dat nu net cruciaal zijn om luisteraars te overtuigen van je kernboodschap. Kortom: improviseren laat je als spreker vooral menselijker overkomen. Dat helpt flink bij het maken van een connectie met je publiek.
Wat zijn de nadelen van improviseren bij een lezing?
Nadelen van improvisatie bij een lezing zijn er natuurlijk ook. Want hoewel we door improviseren menselijker overkomen, is dat niet altijd beter. Ook feitelijke fouten en een warrige spreekstijl zijn mensen immers niet vreemd. Voor de meeste sprekers is het lastig om een presentatie volledig te improviseren – het blijkt met name een opgave het overzicht over het grote geheel te behouden.
Juist die birds eye view is nodig om een presentatie van een goede structuur te voorzien. In een ideaal geval pak je in het begin van de lezing de aandacht met je boodschap en pakkende anekdotes om je standpunten vervolgens gedetailleerder toe te lichten. Aan het eind sluit je af met je kernboodschap en weet je zelfs de meest kritische luisteraars te overtuigen.
Improviseren tijdens mijn presentatie: goed idee of niet?
Zonder een gedegen voorbereiding is het voor de meeste sprekers nagenoeg onmogelijk om zo’n structuur in hun lezing aan te brengen. Improviseren leidt in veel gevallen tot onnodige aandacht voor details, regelmatig hakkelen, het overschrijden van de spreektijd of het vergeten van belangrijke thema’s. Dit gaat allemaal ten koste van het overbrengen van de zo belangrijke kernboodschap.
Het volledig improviseren van een lezing is dan ook maar weinig sprekers gegeven. Beter is het om op zoek te gaan naar de gulden middenweg. Met een spiekbrief of PowerPoint als geheugensteuntje is dan ook niets mis; zolang het maar niet ten koste gaat van een natuurlijke spreekstijl. Met een gedegen voorbereiding is de kans op een succesvolle presentatie simpelweg een stuk groter.