Joseph Oubelkas, op 24-jarige leeftijd onterecht veroordeeld en bijna vijf jaar vastgezet in Marokkaanse gevangenissen, biedt een scherp inzicht in mentale veerkracht en menselijk aanpassingsvermogen. Zijn ervaring reikt waardevolle lessen aan over hoe mensen kunnen omgaan met extreme omstandigheden.
Veerkracht in plaats van slachtofferschap
In plaats van weg te zakken in zelfmedelijden of boosheid, koos Oubelkas bewust voor ontwikkeling. In een omgeving waar geweld, wanhoop en onrechtvaardigheid de norm waren, leerde hij Marokkaans-Arabisch om te kunnen communiceren met medegevangenen en bewakers. Later werd hij zelfs tolk van de gevangenisdirecteur. Daarnaast gaf hij Engelse les en organiseerde hij sportactiviteiten om structuur te geven aan het dagelijks leven binnen de gevangenismuren. Zijn aanpak laat zien dat betekenis geven, zelfs onder de zwaarste omstandigheden, een krachtige vorm van overleving is.
Het belang van ritme en doelgerichtheid
Een cruciale factor in zijn mentale overleving was het creëren van dagelijkse routines. Het stellen van doelen – hoe klein ook – gaf richting en houvast. Volgens psychologen is dit essentieel in situaties waarin autonomie beperkt is. Oubelkas vond dat in taalonderwijs, sport en het ondersteunen van anderen. Hij creëerde een micromaatschappij waarin hij een positieve rol kon spelen. Die actieve benadering voorkomt mentale stilstand en verkleint het risico op depressie, zelfs in uitzichtloze situaties.
De rol van verbondenheid: 400 brieven als levenslijn
Naast zijn innerlijke veerkracht speelde externe steun een doorslaggevende rol. Zijn moeder schreef hem tijdens zijn gevangenschap ruim 400 brieven. Deze vorm van constante verbondenheid functioneerde als een mentale ankerlijn. De brieven hielpen hem om zich te blijven richten op zijn identiteit buiten de gevangenis – als zoon, vriend, en toekomstig vrij man. In crisissituaties blijkt sociale steun vaak het verschil te maken tussen breken en buigen.
Reflectie op vrijheid, gezondheid en menselijke waardigheid
Na zijn vrijlating werd Oubelkas opnieuw geconfronteerd met een uitdaging: re-integreren in een samenleving die hem met argwaan bekeek. Dit proces bracht nieuwe inzichten voort over thema’s als vooroordelen, vertrouwen en het belang van een tweede kans. In zijn boek Gezondheid, Liefde, Vrijheid onderzoekt hij hoe mensen betekenis geven aan tegenslag en hoe samenwerking en empathie kunnen helpen bij herstel en acceptatie. Zijn ervaringen bieden een bredere kijk op menselijke waardigheid en het belang van inclusieve omgang met mensen die buiten hun schuld om beschadigd zijn geraakt.
Lessen voor organisaties en teams
Hoewel de omstandigheden van Oubelkas extreem zijn, zijn de lessen breed toepasbaar. In organisaties waar verandering, druk en onzekerheid aan de orde van de dag zijn, kunnen principes als eigenaarschap, doelgerichtheid en mentale flexibiliteit het verschil maken. Zijn verhaal benadrukt dat zelfs in een vijandige omgeving leiderschap kan ontstaan vanuit persoonlijke verantwoordelijkheid. Dit maakt zijn inzichten relevant voor leiderschapsontwikkeling, teambuilding en mentale weerbaarheid binnen bedrijven.
Veerkracht als vakmanschap
Joseph Oubelkas laat zien dat veerkracht geen aangeboren eigenschap is, maar een vaardigheid die je ontwikkelt. Door bewust te kiezen voor verbinding, structuur en betekenisvol handelen, kan zelfs een uitzichtloze situatie worden omgevormd tot een proces van persoonlijke groei. In tijden waarin mentale gezondheid en duurzame inzetbaarheid steeds belangrijker worden, is dit een boodschap die meer dan ooit actueel is.
