In geen enkele andere sport ligt de mentale druk zo hoog als in de Formule 1. Coureurs zien het asfalt met 300 km/h onder zich voorbij schieten, maar moeten tegelijkertijd ook tientallen knoppen bedienen, communiceren met teamgenoten en onder hoogspanning foutloze beslissingen nemen.
Bekend presentator, spreker en fervent hobbycoureur Rob Kamphues stelt dat het bedrijfsleven dan ook het nodige van Max, Lewis en Seb kan leren. In zijn gelijknamige presentatie koppelt hij interessante wetenswaardigheden over de Formule 1 aan waardevolle tips voor managers en bestuurders. “Zodat ook zij als een Formule 1-coureur leren denken en presteren!”
Leren van je fouten
Zoals de befaamde Formule 1-kampioen Fernando Alonso ooit zei: een coureur is tegenwoordig een manager met een stuur in zijn handen. Deze uitspraak wordt bevestigd door Rob, die als coureur veel ervaring heeft opgedaan in wedstrijdsituaties op het circuit. “In de auto moet je onder zware druk allerlei dingen tegelijk managen. Maak je in een bocht een foutje, dan verschijnt de nieuwe bocht alweer drie seconden later. Hierdoor heb je heel weinig tijd om je fouten te analyseren, emoties een plek te geven en hierover met teamleden te communiceren.”
Het zorgt ervoor dat goede coureurs leren om situaties steeds sneller en beter te beoordelen. Dat moet wel, stelt Rob, want na anderhalve minuut rijden doemt dezelfde bocht op waar je een ronde eerder nog in de fout ging. “De vraag is dan of je hiervan geleerd hebt. Dat is lastig als je op topsnelheid tientallen dingen tegelijk moet doen en ook nog eens te maken krijgt met bewustzijnsvernauwing. Want als het leven spannend wordt – en dat is het in de Formule 1 altijd – heb je de beschikking over nog slechts twee derde van je hersencapaciteit. En dat maakt je beslissingen er vaak niet beter op.”
De invloed van spanning op prestaties
Net als in zijn lezingen illustreert de presentator zijn verhaal met een voorbeeld. “Soms laat ik opdrachtgevers een rallyparcours tegen elkaar rijden in een state-of-the-art racesimulator. En alsof dat nog niet moeilijk genoeg is, ziet elke coureur tijdens de race in zijn ooghoeken vijf speelkaarten. Elke kaart die hij na de race kan opnoemen, levert tien bonusseconden op. Die vijftig mogelijke seconden tijdswinst zijn natuurlijk doorslaggevend in een race die hooguit twee minuten duurt.”
Ondanks dit besef slaagt vrijwel niemand erin om de kaarten te onthouden. Logisch, zegt Rob; dat komt door de bewustzijnsvernauwing tijdens het racen. Multiswitchen (veel verschillende dingen snel achter elkaar doen) blijkt ongetraind een bijna onmogelijke opgave en al helemaal in de zinderende spanning van een race. “Deelnemers komen zichzelf hierbij al snel tegen en worden soms boos op zichzelf of anderen. Maar het leert ze wel een belangrijke les: onder spanning heeft elk mens het een stuk moeilijker dan hij vooraf denkt.”
De kracht van een goede voorbereiding
Die universele wet geldt in elke branche, in elke spannende situatie en voor elk persoon, zegt de hobbycoureur. In zijn werk als televisiepresentator krijgt hij te maken met vergelijkbare uitdagingen als op het racecircuit. “Zeker bij spannende liveopnames hebben veel presentatoren de neiging om hun teksten snel op te rakelen. Maar juist dan is het belangrijk om je niet te laten meeslepen door emotie. Een verspreking doet bijvoorbeeld denken aan het foutje van de F1-coureur in de bocht; je analyseert het, geeft de bijbehorende emoties een plek en zorgt dat het je niet nog een keer overkomt.”
Pas als alles wat je moet doen al in je systeem zit, wordt elke spannende situatie een stuk makkelijker, stelt Rob: “Dat weet ik uit mijn eigen ervaringen op zowel het circuit als voor de camera. Het is cruciaal om er altijd voor te zorgen dat je overprepared bent. Dan voel je je zekerder en hoef je minder te improviseren als de bewustzijnsvernauwing zijn intrede doet.”
Waan je even een Formule 1-coureur
Het is een tactiek die ook managers en bestuurders kan helpen om onder hoogspanning strategisch te blijven handelen en optimaal met anderen te communiceren. Rob geeft zijn lezing Wat kunnen we leren van Max, Lewis en Seb? daarom voor een diversiteit aan bedrijven en organisaties. “Natuurlijk spreekt het innovatieve en hightech imago van de Formule 1 veel organisaties aan. In mijn presentatie vertel ik doorgaans eerst iets over actuele gebeurtenissen in de Formule 1. Ik deel hilarische anekdotes over vreemde voorvallen achter de schermen en bijzonder gedrag van coureurs. In 40 jaar tijd heb ik als fan én coureur namelijk het nodige meegemaakt!”
Daarna trekt de keynote spreker parallellen met de situatie van het bedrijf waarvoor hij spreekt. ”In de voorbespreking stem ik vaak al met de opdrachtgever af wat interessante invalshoeken en vergelijkingen zijn. Ik vertel bedrijven niet alleen hoe ik problemen in spannende situaties dankzij mijn race-ervaring heb opgelost, maar ook hoe zij dat kunnen doen. Als leuke extra optie bied ik het boeken van een racesimulator bij de presentatie. Iedereen in het publiek kan zich dan voor even verplaatsen in de spanning die een Formule 1-coureur voelt op het circuit. En dat is niet alleen een ontnuchterende, maar ook een hele leerzame ervaring!”