Adblockers de schuld van advertentiebedrijven

Tien jaar geleden was mijn eerste aanschaf na het verlaten van mijn ouderlijk huis een nee-nee-sticker voor mijn brievenbus. Het gaf een heerlijk gevoel: zelf bepalen welke commerciële boodschappen mijn deurmat bereikten. Diezelfde vrijheid wilde ik digitaal, en dankzij mijn adblocker ben ik al jaren verlost van opdringerige online advertenties. Wat ooit een niche-oplossing voor nerds was, is nu uitgegroeid tot een wijdverbreid antwoord op de steeds agressiever wordende advertentie-industrie.

De vervalste belofte van digitale advertenties

Waar advertenties vroeger op subtiele wijze websites aanvulden, worden ze nu gedomineerd door schreeuwerigheid en intrusie. Denk aan pop-ups met afslanktrucs, autoplay-video’s en irritante prijsvragen. Maar de echte verschuiving zit in de datahonger van adverteerders. Trackingadvertenties bouwen superprofielen op, met details over wie je bent, wat je doet en zelfs wat je denkt. Dit is meer dan vervelend; het opent de deur naar manipulatie, prijsdiscriminatie en privacy-inbreuken die de papieren reclamefolders nooit zouden kunnen evenaren.

Zelfregulering faalt, cookieterreur regeert

De politiek probeerde via zelfregulering een einde te maken aan deze inbreuk op privacy, maar de advertentie-industrie hield de rem erop. De invoering van de cookiewet moest internetgebruikers controle geven over tracking, maar dat liep uit op wat nu bekendstaat als ‘cookieterreur’: óf je stemt in met tracking, óf je mag de website niet bezoeken. Het resultaat? Minder keuzevrijheid en een verdere verharding van de relatie tussen internetgebruikers en adverteerders.

Apple en adblockers: de wraak van de internetgebruiker

In reactie op de agressieve praktijken van de advertentie-industrie nam het gebruik van adblockers een vlucht. Wat begon op computers, is nu ook beschikbaar voor mobiele apparaten, mede dankzij Apple. Deze ontwikkeling is een direct gevolg van het falen van de advertentie-industrie om internetgebruikers een fatsoenlijke keuze te bieden. Door hun eigen beleid hebben ze adblockers populairder gemaakt dan ooit.

Wie verliest, en wie wint?

De verliezers in deze strijd lijken op het eerste gezicht de adverteerders en de door advertenties gefinancierde websites. Maar veel van deze sites — vol clickbaits en gekopieerd nieuws — voegen weinig waarde toe aan het internet en dragen bij aan de ruis die we proberen te vermijden. Hun verdwijnen schept ruimte voor kwaliteitswebsites zoals The Guardian en NRC, die gebruikers nu de optie bieden om rechtstreeks te betalen voor een advertentieloze ervaring.

Betalen voor kwaliteit: een kans voor het internet

Na jaren van opdringerige advertenties en privacyschendingen, krijgen we eindelijk de kans om het internet anders te benaderen. Door te betalen voor waardevolle content kunnen gebruikers bijdragen aan een eerlijker model. Misschien, heel misschien, zetten ook grote spelers als Facebook en Google uiteindelijk deze stap en gaan ze ons behandelen als volwaardige, betalende klanten in plaats van data-leveranciers.

Dit opiniestuk werd eerder gepubliceerd in NRC Handelsblad, nrc.next en op NRC.nl.
Danny Mekic’ is beschikbaar als spreker en dagvoorzitter voor congressen, seminars en kennissessies.