Boeien, fascineren en inspireren. Het zijn belangrijke doelen die elke serieuze spreker zichzelf stelt. Maar daar waar de een hier moeiteloos in lijkt te slagen, heeft de ander meer moeite om zijn publiek voor zich te winnen. Dat ligt lang niet altijd aan de inhoudelijke boodschap. Want die kan nog zo sterk zijn; als een spreker zijn stemgebruik niet beheerst, wordt de presentatie al snel saai en eentonig.
Niet voor niets kenmerken professionele sprekers zich door een uitstekende stembeheersing. Zoals we eerder al beschreven in ons artikel over non-verbale communicatie, draait het bij presentaties namelijk niet alleen om wat je zegt, maar vooral ook om hoe je het zegt.
Hetzelfde geldt voor verbale communicatie. Zaken als intonatie en articulatie zijn bepalend voor de mate waarin jouw boodschap als spreker op het publiek overkomt. Hieronder geven we 5 tips die onze professionele sprekers regelmatig toepassen tijdens hun lezingen en presentaties.
Varieer in tempo
Een veelgemaakte presentatieblunder is om een te hoog spreektempo te hanteren tijdens het begin van je presentatie. Dat is eenvoudig te voorkomen door jezelf te dwingen langzamer te spreken. Ook dit heeft zo zijn valkuilen, want een te laag tempo zorgt ervoor dat de toehoorders hun aandacht al snel verliezen. Begin daarom rustig, maar varieer daarna geregeld in spreektempo om het publiek constant bij de les te houden.
Varieer in intonatie
Een goede intonatie is van belang om je presentatie niet te eentonig te laten worden. Een monotoon stemgeluid wekt weinig sympathie op en zorgt ervoor dat de gedachten van de toehoorders regelmatig afdwalen. Probeer daarom enige emotie in je presentatie te leggen en wissel geregeld van toonhoogte.
Varieer in volume
Als je nog nooit voor een groot publiek hebt gesproken, zul je snel geneigd zijn harder te praten om iedereen in de zaal te bereiken. Dat is niet nodig, want de microfoon op het spreekgestoelte staat aan en zorgt ervoor dat je verstaanbaar bent voor alle aanwezigen. Daarnaast wekt zacht praten vaak meer nieuwsgierigheid op bij het publiek – denk maar aan iemand die een geheim fluistert. De ideale mix is daarom om je stemvolume te variëren, zodat uiteindelijk iedereen aan je lippen hangt.
Wissel spreken af met stiltes
Een continue waterval van gesproken informatie is voor niemand prettig. Laat daarom op strategische momenten een korte stilte vallen, zodat je toehoorders de gelegenheid krijgen om alle informatie te verwerken. Een korte adempauze zorgt er tevens voor dat het publiek nieuwsgieriger wordt naar datgene wat volgt – een vergelijkbaar effect als bij het hierboven genoemde zacht praten. Zo blijkt maar weer eens: less is more, ook als spreker.
Kies de juiste woorden
Geen enkel publiek is hetzelfde en als spreker is het belangrijk je stemgebruik hierop aan te passen. Op een entertainmentevent voor kinderen hanteer je bijvoorbeeld informeler taalgebruik dan op een congres voor topwetenschappers. Sommige spreekrichtlijnen zijn echter bij elke doelgroep hetzelfde. Vermijd het gebruik van stopwoorden, verkleinwoorden en het door luisteraars zo gehate ‘euh’. Dit soort kleine details maakt in veel gevallen al direct een groot verschil. Succes bij je volgende presentatie!