Niet zo lang geleden kwam ik ergens een man tegen – journalist is hij – en op de een of andere manier raakten we aan de praat over onderwijs. Hij vertelde mij dat hij pas op zijn 25-ste was begonnen met schrijven, behoorlijk laat natuurlijk voor een vak waarin je alleen maar beter wordt door het veel te doen. Hij dacht dat hij een leraar of zeventig in zijn leven had gehad en nog nooit had er een tegen hem gezegd: ga toch lekker verhalen schrijven. Die vent was daar helemaal niet zo zuur over, maar het verbaasde hem dat hij nog nooit een leraar had gehad die hem een beetje bij de hand nam. Nu moest hij vanaf zijn 25-ste enorm veel uren maken om al die concurrerende journalisten een beetje bij te benen die vanaf hun twaalfde al schrijven. Hij vond het jammer.
Maurice de Hond over onderwijs
Samen verzonnen we een model dat hem veel beter had voorbereid op zijn latere loopbaan en daarbij moest ik enorm aan Maurice de Hond denken, een van onze sprekers over onderwijs. Hij zette niet zo lang geleden een hele interessante blog op zijn site over de ideale manier van lesgeven in zijn ogen. Maurice is natuurlijk altijd veel bezig met onderwijs omdat hij de Steve Jobsschool heeft opgericht, een school die niet werkt met klassen op basis van leeftijd, waar geen meesters werken maar specialisten en waar schooltijden flexibel zijn. In zijn blog deed hij, samen met een paar directeuren van andere scholen, een aanzet tot vernieuwing in het onderwijs.
Hij verbaast zich er bijvoorbeeld over dat de wereld de afgelopen honderd jaar zoveel veranderd is, maar dat de basisprincipes van het onderwijs redelijk in tact zijn gebleven. Volgens hem bereiden scholen kinderen te veel voor op een maatschappij waarin ze bij een bedrijf meedraaien terwijl er de komende decennia steeds meer zelfredzaamheid wordt verwacht van werkende mensen. Er komen steeds meer ZZP-ers en andere zelfstandigen die vanuit hun eigen expertise en kennis en kunde hun geld willen verdienen (en niet op basis wat andere voor hen bedenken). Uit de blog: ‘Zelfreflectie, teamwerken en zelfnavigatie zijn belangrijk geworden. Deze grote concepten zouden dus in het onderwijs terug te vinden moeten zijn. Waarom volgt het onderwijs in de hele wereld nog steeds de weg van de voorbereiding op blauwe een witte-boordenbanen, als de maatschappij daar niet meer om vraagt? Dat zal voornamelijk een kwestie van onbewust gedrag zijn, de macht der gewoonte.’
Opleiding tot ondernemer
Als ondernemer weet ik ook dat basisvaardigheden als rekenen belangrijk zijn voor een goede start, maar van ondernemerschap zelf krijg je op school niet zoveel mee. Het is toch goed om les te krijgen in het zien van kansen? Dat je leert om je met heel je hart in te zetten om de mogelijkheden te benutten. De Hond pleit er dan ook voor dat het onderwijssysteem veel meer gericht moet zijn op de talenten van mensen. Nu is het zo dat je in allerlei vakken wordt getest en die testen bepalen vervolgens of je over mag. In de ogen van De Hond zou je – met behulp van ICT – veel meer moeten focussen op het vroegtijdig ontdekken en ontwikkelen van talenten. ‘Dat ons onderwijs stoelt op een gemeenschappelijke kern van kennis en vaardigheden, georganiseerd in vakken en jaarklassen en gesorteerd op niveau, heeft nog een zeer vervelend gevolg. Namelijk: bij afloop van de leerplicht hebben veel jongvolwassenen geen idee wat zij met hun verdere leven eens zullen aanvangen. Je hebt misschien wel een idee welke vakken je op school leuk vond en welke moeilijk of saai, maar dat zegt nog niets over je passies, talenten en beroepsmogelijkheden.’ Maurice de Hond is trouwens niet de enige met een goede visie op onderwijs, wij hebben heel veel sprekers die goed kunnen vertellen over dit onderwerp.
Geweldig zo’n Steve Jobsschool
Zo’n Steve Jobsschool, dat had die journalist wel iets geleken. Dan had zo’n specialist vast op zijn tiende ontdekt dat hij schrijven geweldig vond en niets anders meer wilde. Zo’n man of vrouw zou hem wijzen op de schoolkrant waarin hij elke maand stukken zou schrijven, er zou een website komen met zijn blogs en elke maand zou er een auteur van romans, journalist of scenarioschrijver langskomen om iets over zijn of haar vak te vertellen. Tijdens de ‘tien minuten gesprekken’ zou de leraar ouders informeren over de talenten van die jongen en in de rest van zijn leven zou de focus liggen op het schrijven. Zoals in de VS bij sporttalenten de nadruk op het sporten ligt. Hij begon helemaal te stralen toen we het erover hadden en we gingen zelfs nog iets verder. Speciaal voor zijn zoon bedachten we een variant voor jongens en meiden die van rekenen en computers houden. Voor hen zou er een speciale unit komen waar de hele dag apps gebouwd werden. Er zouden programmeer- en rekenwedstrijden komen. Een naam hadden we ook al; de Stephen Hawkingschool.